Demir Eksikliği Nedir?

Dünya nüfusunun çok büyük bir bölümünü etkileyen demir eksikliği vücutta ihtiyaç duyulan demirin farklı nedenlerden ötürü karşılanamaması durumudur. Alyuvar adı verilen kan hücrelerine kırmızı rengi veren hemoglobinin yapısında demir bulunur. Alyuvarlar ise oksijenin akciğerden diğer dokulara ulaştırılmasında görevlidir. Dolayısıyla kandaki demir oranı düşük olduğunda alyuvar üretimi azalır ve bunun sonucunda hücre, doku ve organlara taşınan oksijen miktarında da azalma meydana gelir. Tüm bunların sonucunda demir eksikliğine bağlı olarak kansızlık denilen demir eksikliği anemisi ortaya çıkar. Bunun yanı sıra demir hücrelerde enerji üretiminin bir parçası olarak da görev yapar ve vücut için büyük önem arz eder.

Demir eksikliği vücutta demir ihtiyacının artması (gebelik, emzirme, ergenlik dönemi gibi), yetersiz demir alınması ya da vücuttaki demirin atılması (aşırı kanama ya da aşırı terleme gibi) gibi farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Bunların yanı sıra kalıtsal demir eksikliği, emilimi bozan ilaçların kullanımı ya da çölyak gibi hastalıklar nedeniyle yeterli emilim sağlanamaması da demir eksikliğinin diğer sebepleri arasında yer alır.

Demir eksikliğinin giderilmesine yönelik olarak hazırlanmış takviye edici gıdalara RemokaEcza web sitesinden ulaşabilirsiniz.

Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Demir eksikliği bulunan kişiler çoğunlukla bu durumu ilerleyen zamanlarda fark eder. Nitekim vücut bir süre demir eksikliğinin yerini doldurarak kansızlık belirtilerinin ortaya çıkmasını geciktirebilir. Bu aşamada ciltte kuruluk, dilde yanma, ağız köşelerinde çatlak oluşumu ve ağız mukozasında hassasiyet görülebilir. İlerleyen aşamalarda ise bunlara demir eksikliğinin en sık görülen belirtileri de eklenir. Bu belirtiler şunlardır:

  • Aşırı yorgunluk hissi
  • Yenmesi doğal olmayan toprak, toz, buz gibi maddeleri yemeye istek duyma
  • Baş dönmesi
  • Nefes darlığı
  • Göğüs ağrısı
  • Soluk bir cilt rengine sahip olma
  • Uyku problemi yaşama
  • Saç dökülmesi
  • Normalden fazla üşüme hissi
  • Baş ağrısı
  • Depresyon
  • Kulak çınlaması
  • Konsantrasyon problemi
  • El ve ayaklarda uyuşma 

Demir eksikliği görülen bebeklerde ve çocuklarda ise en sık görülen belirti iştahsızlık problemidir. Bu tarz belirtileri gösteren kişilerin mutlaka doktora başvurmaları gerekmektedir. Zira demir eksikliği tehlikeli bir durumdur. Aynı şekilde aşırı demir birikimi de insan vücuduna zarar verici özelliğe sahiptir. Bu nedenle demir takviyeleri rastgele alınmamalı, demir eksikliğinin nedeni doğru saptanmalı ve sonrasında doktor kontrolünde tedavi olunmalıdır.

Demir Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Demir eksikliğinin tedavi edilebilmesi için nedeninin doğru saptanması önemlidir. Zira eksikliğin nedeni gıda ile alıma dayanıyorsa buna yönelik olarak bir diyet uygulanması gerekebilir. Eğer diyetteki değişiklik yeterli olmazsa hastanın demir ilacı alması gerekebilir. Fakat bu ilaçların mutlaka doktor kontrolünde kullanılması gerekir. Çünkü fazla alınan demir vücuttan atılmadığı için organlarda ve gözlerde birikerek hasara sebebiyet verebilir. Demir eksikliğini gidermek için sıklıkla yapılan uygulamalar şunlardır: 

  • Balık ve kümes hayvanlarıyla beslenmek
  • Sebzeleri buharda pişirmek
  • C vitamini yüksek gıdalar tüketmek
  • Folik asit ve kobalamin takviyeleri kullanmak
  • Demir emilimini engelleyen soya, yer fıstığı, kazein, kahve, siyah çay gibi yiyecek ve içecekleri demir içeren gıdalarla tüketmemek. (Kaynakça: NPİstanbul)

Aynı zamanda kırmızı et, dalak, yumurta, pekmez, kuru erik, çekirdeksiz üzüm, fındık, kuru fasulye, nohut, mercimek, barbunya gibi besinler de demir açısından zengindir. Bu besinlerin tüketilmesi de demir eksikliğinin önlenmesi açısından faydalı olacaktır.

Sizler de kendinizde demir eksikliği olduğunu düşünüyorsanız nedenlerini tespit etmek, tanıyı netleştirmek ve tedavisini sağlamak amacıyla bir sağlık kuruluşuna başvurabilir ya da aile hekiminizden tavsiye alabilirsiniz.

Demir Eksikliğine Yol Açan Hastalıklar Hangileridir?

Pek çok durum demir eksikliğine yol açabiliyor olmakla birlikte bunlardan başlıcaları aşağıda sıralanmıştır. Bunlar;

  • Çölyak hastalağı,
  • Kolon polipleri kaynaklı eksiklik,
  • By-pass ameliyatı neticesinde oluşması muhtemel eksiklikler,
  • Rahimdeki myomlar kaynaklı eksiklikler,
  • Mide ve on iki parmak bağırsağı ülseri,
  • Kalp yetmezliği,
  • Böbrek yetmezliği,
  • Huysuz bacak sendromu,
  • Hamilelikte yaşanan sorunlar demir eksikliğine yol açması muhtemel durumlardır. (Kaynakça: MedicalPark)

Ek olarak belirtmek gerekir ki bu rahatsızlıklar bağırsaklardaki demir emilimini bozucu yapıdaki durumlardır. Emilimi bağırsakta sağlanan demirin bu hastalıklara bağlı olarak azalması oldukça muhtemeldir. Bu noktada bu hastalık veya durumları yaşayan kişilerin oldukça dikkat ederek vücutlarındaki olası farklılıkları gözlemleyerek erken tedbir alması, kişinin hem önleyicilik hem de erken tedavi noktasında lehine olacaktır.

Yukarıdaki bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup tedaviye yönelik değildir. Eğer kendinizde demir eksikliği olduğundan şüpheleniyorsanız, nedenlerini teşhis etmek ve tanıyı netleştirmek için bir sağlık kuruluşuna veya hekiminize muhakkak başvurmalısınız. En doğru bilgilendirme, teşhis ve tedaviyi yine hekiminizin gerçekleştireceğini lütfen unutmayınız.

Çocuklarda Demir Eksikliğini Giderme Yöntemleri

Hekiminizin veya sağlık kuruluşlarından aldığınız bilgilendirme uyarınca çeşitli ürünlerin kullanımına bağlı olarak ilgili eksikliği gidermek mümkündür. Ancak şu nokta da atlanmamalıdır ki çocuklarınızın bünyesi yetişkinler kadar toleranslı bir yapıda değildir. Yanlış uygulanacak bir tedavi, takviye veya uygulama ilerleyen dönemde ağır sonuçlara sebebiyet verebilecektir. Bu noktayı dikkatle göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederiz.

Hekiminizin tavsiyeleri ile bağlı olarak oral yoldan alınacak damla ve şuruplar ile emilim yapısının düzeltilmesi mümkündür. Ancak bu takviyeler tek başına yeterli olmamakla birlikte aşağıda bulunan tedbirlerin de alınması hızlandırıcı ve efektif bir etki yaratacaktır. Bunlar;

  • Kakao tüketiminin hızlı bir şekilde kesilmesi,
  • Çocuğunuza brokoli ve havuç gibi vitamin değerleri yüksek besinler temin edilmesi,
  • Balık, et ve yumurta gibi protein yoğunluğu oldukça yüksek besinler temin edilmesi,
  • Sağlıklı yağ ve yüksek protein dengesine sahip lifli bir yapıda bulunan tahin ve pekmez gibi doğal besinler temin edilmesi,
  • Çiğ kuruyemiş gibi sağlığa oldukça yararlı ve vücut dengesini düzenleyici besinler temin edilmesi,
  • Hekim kontrolünde 3 aylık periyotlarla ölçümlerin gerçekleştirilmeli,
  • Dünya Sağlık Örgütü’nün önerileri uyarınca yeni doğan bebekler ise anne sütü ile beslenmelidir. (Kaynakça: Acıbadem ) 

Demir Eksikliğinde Hangi Takviye Edici Gıdalar Kullanılmalıdır?

Çocuklarımız en değerli varlıklarımızdır Onların sağlığı çok büyük önem arz etmekle birlikte beslenme yapısına dikkat etmediğimiz ve buna bağlı olarak demir eksikliği olan çocuklarımızın bağışıklık sistemleri zayıflayacaktır. Bu zayıflama, ilerleyen dönemlerde hem sık sık hastalanmalarına dahası ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilecek yapıdadır. Bu noktada yukarıda da belirttiğimiz üzere yalnızca hekim kontrolü ile kullanılmasını tavsiye ettiğimiz bu eksikliği giderici ve bu noktada kabul görmüş takviye edici gıdaların bazılarına bu sayfamızdan ulaşabilirsiniz.